Policja Państwowa w Drugiej Rzeczpospolitej

Policja stanowi jeden z instytucjonalnych przejawów funkcjonowania aparatu państwowego. Powołana m.in. do ochrony życia i mienia obywateli oraz odgrywająca rolę gwaranta stabilności i porządku publicznego jest odzwierciedleniem nie tylko sprawności organizacyjnej państwa, w którego imieniu występuje, lecz także kultury politycznej i prawnej danego społeczeństwa.

Charakter i zakres działań formacji policyjnych są uzależnione od kontekstu czasu i specyficznych warunków, w których przychodzi funkcjonariuszom sprawować swoje obowiązki. Różnią się zatem meandry sztuki policyjnej czasu pokoju od prawideł, które usiłuje się wprowadzać w życie w okresie tzw. wyższej konieczności, wynikającej z prowadzenia działań wojennych czy perturbacji wewnętrznych. Nie sposób także nie dostrzec znaczenia kontekstu polityczno-ustrojowego, który może uczynić z organów policji byt chroniący prawa i wolności obywatelskie bądź przeciwnie, w ramach porządku o niedemokratycznych znamionach pożądane zachowania bez respektu dla praw podmiotowych wymuszający.

Niniejsza publikacja jest owocem poważnego, naukowego namysłu nad dziejami Policji Państwowej w okresie istnienia II Rzeczypospolitej oraz w czasie funkcjonowania organów Polskiego Państwa Podziemnego z lat 1939-1945. Wysiłek badawczy podjęty zarówno przez uznanych w dziedzinie ekspertów, jak i przez pasjonatów zagadnienia ukazuje złożoność analizowanego zjawiska w odniesieniu do jego organizacyjnych, funkcjonalnych oraz polityczno-prawnych przejawów.

Warto zapoznać się z historią formacji, która tradycje swoje wywodzi jeszcze z czasów Sejmu Wielkiego i stanowi niedościgniony bodaj wzór dla organów policyjnych stojących na straży III Rzeczypospolitej.

Chwile poświęcone lekturze składających się na niniejszy tom tekstów nie powinny być czasem straconym. Jeśli takowe przypuszczenie się ziści, będzie to powodem ogromnej dla Autorów i redaktorów wydawnictwa satysfakcji oraz wydatną motywacją do dalszych badań nad rolą i dziejami polskich formacji policyjnych.