Məhv olmuş gəmilər adası

BİRİNCİ HİSSƏ

Göyərtədə

Genuya limanında dayanmış “Veniamin Franklin” adlı böyük transatlantik paroxod yola düşmək üzrə idi. Sahildə həmişəki canlanma vardı; müxtəlif dillərdə danışan qarışıq izdihamın səs-küyü eşidilirdi, paroxoda isə insanları uzun səyahət qabağı bürüyən gərgin, əsəbi sakitlik çökmüşdü. Yalnız üçüncüdərəcəli göyərtədəki sərnişinlər tələsə-tələsə yerlərini tutur və əşyalarını yerbəyer eləyirdilər. Birincidərəcəli göyərtədəkilər isə bu qələbəliyi yuxarıdan sakitcə müşahidə edirdilər.

Paroxod son dəfə guruldayıb havanı lərzəyə gətirdi. Matroslar tələsik gəmi ilə sahili birləşdirən körpünü qaldırmağa başladılar.

Bu zaman körpüyə iki nəfər yaxınlaşdı. Arxada gələn əli ilə matroslara işarə etdi, onlar da körpünü endirdilər.

Gecikmiş sərnişinlər göyərtəyə çıxdılar. Şıq geyinmiş, qədd-qamətli və enlikürək gənc əllərini geniş paltosunun cibinə salıb cəld kayutlara tərəf addımladı. Onun hamar qırxılmış üzü tamamilə sakit idi. Ancaq diqqətli olan kəs naməlum adamın çatılmış qaşlarından və xəfif, istehzalı təbəssümündən bu sakitliyin süni olduğunu hiss edə bilərdi. Onun ardınca daban-dabana ortayaşlı kök bir adam gəlirdi. Şlyapası peysərinə çəkilmişdi. Tərli, ətli üzü dişində siçan gətirən pişiyin üzü kimi həm yorğunluq, həm də həzz və gərginlik ifadə edirdi. O, gözünü yoldaşından bir saniyə də olsun çəkmirdi.

Gəminin göyərtəsində, körpünün yaxınlığında ağ donlu gənc bir qız dayanmışdı. Onun baxışları bir anlıq qabaqda gedən gecikmiş sərnişinin nəzərləri ilə qarşılaşdı.

Bu qəribə cütlük keçib-gedən kimi miss Kinqman adlı ağ donlu qız, körpünü yığışdıran matrosun başı ilə uzaqlaşan sərnişinlərə işarə edib yoldaşına dediklərini eşitdi:

– Gördün? Köhnə tanışımız, Nyu-York xəfiyyəsi Cim Simpkins yenə də fırıldaqçı tutub.

– Simpkins? – o biri matros cavab verdi. – O axı xırda ov dalınca getmir.

– Hə, bax gör necə geyinib. Allah bilir, hansı bank seyfləri ilə məşğul olan mütəxəssisdir.

Miss Kinqmanı vahimə basdı. Onunla bir paroxodda düz Nyu-Yorka kimi cinayətkar, bəlkə də, qatil gedəcəkdir. O, indiyədək bu müəmmalı və təhlükəli adamların portretlərini yalnız qəzetlərdə görmüşdü.

Miss Kinqman tələsik yuxarı göyərtəyə çıxdı. Burada, öz mühitinin adamları arasında özünü nisbətən təhlükəsizlikdə hiss edirdi. Rahat, hörmə kresloya söykənən miss Kinqman şəhər səs-küyündən yorulmuş əsəblər üçün ən yaxşı dərman olan fəaliyyətsiz dəniz seyrinə daldı. Çadır onun başını günün qızmar şüalarından qoruyurdu. Kreslolar arasındakı iri çəlləklərə qoyulmuş palmaların yarpaqları başı üzərində asta-asta tərpənirdi. Haradansa yan tərəfdən bahalı tütün ətri gəlirdi.

– Cinayətkar. Kimin ağlına gələrdi? – hələ də körpünün yanındakı görüşü xatırlayan miss Kinqman pıçıldadı. Xoşagəlməz təəssüratdan tamamilə yaxa qurtarmaq üçün fil sümüyündən düzəldilmiş, qapağında güllər nəqş olunmuş balaca, qəşəng papiros qabını çıxarıb siqaret çəkməyə başladı. Göy tüstü burumları yuxarı, palma yarpaqlarına tərəf qalxdı.

Paroxod limandan ehtiyatla çıxıb yola düşdü. Adama elə gəlirdi ki, o sanki yerində dayanıb, ətrafdakı mənzərələr isə fırlanan səhnənin köməyi ilə hərəkət edir. Budur, bütün Genuya paroxodun bortuna tərəf döndü, elə bil gedənlərə sonuncu dəfə görünmək istəyirdi. Ağ-ağ evlər dağlardan qaçışıb qoyun sürüsü suvata yığılan kimi sahilyanı zolağın yanında sıxlaşdı.

Onların üzərində isə bağ və şam ağaclarının yaşıl ləkələri ilə əhatə olunmuş sarı-qəhvəyi zirvələr yüksəlirdi. Amma budur, kimsə dekorasiyanı dəyişdi. Göz önündə körfəzin bir guşəsi – şəffaf mavi suyun büllur kimi səthi açıldı. Ağ yaxtalar sanki mavi səmanın yerə düşmüş bir hissəsi üzərində dayanmışdı – şəffaf sudan gəmilərin bütün cizgiləri belə aydın görünürdü. Suyun dibində, ağ qumun üzərindəki sarımtıl daşların və xırda yosunların arasında saysız-hesabsız balıq sürüləri dolaşırdı. Getdikcə suyun göylüyü artdı, dib görünməz oldu…

– Miss, kayutumuz xoşunuza gəldimi?

Miss Kinqman dönüb baxdı. Qarşısında öz fəaliyyət dairəsinə ən “bahalı” sərnişinlərə nəvazişli diqqət göstərməyi daxil etmiş kapitan dayanmışdı.

– Təşəkkür edirəm, mister…

– Braun.

– Əladır, mister Braun. Biz Marselə girəcəyik?

– Birinci dayanacağımız Nyu-Yorkdur. Amma ola bilsin ki, Cəbəlüttariq boğazında bir neçə saat ləngiyək. Siz Marseldə olmaq istərdiniz?

– Ah, yox, – miss Kinqman tələsik, hətta qorxa-qorxa dedi. – Avropa məni çox bezikdirib. – Bir az susub soruşdu: – Deyin görək, kapitan, bizim paroxodda… cinayətkar var?

– Hansı cinayətkar?

– Həbs olunmuş…

– Ola bilsin ki, hətta bir neçə cinayətkar var. Adi haldır. Axı bu camaat Avropa məhkəməsindən Amerikaya, Amerika məhkəməsindən isə Avropaya qaçmağa adət edib. Amma xəfiyyələr bu azmış qoyunları təqib edib vətənlərinə qaytarırlar. Onlar olan paroxodda təhlükəli heç nə yoxdur, tamamilə sakit ola bilərsiniz. Onları ona görə qandalsız aparırlar ki, camaatın diqqətini cəlb etməsinlər. Amma kayutda qandallarını dərhal taxıb onları çarpayıya bağlayırlar.

– Bu ki dəhşətdir, – miss Kinqman həyəcanla dedi.

Kapitan çiyinlərini çəkdi.

Bu həyəcana səbəb olan o qeyri-müəyyən hissi nə kapitan, nə də miss Kinqman özü başa düşdü. İnsanların vəhşi heyvan kimi zəncirlənməsi dəhşətlidir. Kapitan belə düşünsə də, bunu ağıllı ehtiyat tədbiri hesab edirdi.

Çox təəssüf ki, cinayətkara çox az oxşayan və öz mühitinin adamlarından heç nə ilə fərqlənməyən bu cavan oğlan yolboyu boğanaq kayutda əl-qolu bağlı qalacaqdır. Miss Kinqmanı həyəcanlandıran bu dumanlı, şüuraltı fikir idi.

O, siqaretinə dərin bir qullab vurub sükuta qərq oldu. Kapitan hiss edilmədən miss Kinqmandan aralandı. Təmiz dəniz havası onun ağ ipək şərfinin ucu və şabalıdı saçları ilə oynayırdı.

Limandan bir neçə mil aralı olsa da, çiçəkləyən maqnoliyanın ətri buraya Genuya sahillərinin son salamı kimi gəlib çatırdı. Nəhəng paroxod yorulmadan mavi səthi yarır, arxasınca uzaq, dalğalı iz qoyurdu. Sırığabənzər dalğalar isə dənizin hamar səthində yaranmış kəsiyi yamamağa tələsirdi.

Təlatümlü gecə

– Bu da şah. Şah və mat.

– Ax, sizi görüm köpəkbalığı udsun! Siz çox ustalıqla oynayırsınız, mister Qatlinq, – məşhur Nyu-York xəfiyyəsi Cim Simpkins bunu deyib məyus halda sağ qulağının ardını qaşıdı. – Hə, siz əla oynayırsınız, – deyə sözünə davam etdi. – Amma mən yenə də sizdən yaxşı oynayıram. Məni şahmatda uddunuz, ancaq mən, Qatlinq, siz orada, Genuyada şahmat şahı kimi dağılmış evin ən uzaq küncündə gizlənən zaman sizi yaxşıca şah və mat elədim! Məndən gizlənmək istəyirdiniz? Əbəs yerə! Cim Simpkins axtardığını dənizin dibindən də tapar. Bu da sizə şah və mat, – deyib özündənrazı halda stula söykənib siqaret yandırdı.

Recinald Qatlinq çiyinlərini çəkdi.

– Sizin piyadalarınız lap çox idi. Siz bütün Genuya polisini ayağa qaldırıb düzgün pusqu qurdunuz. Rəqibinin bütün fiqurlarına qarşı əlində bircə şah fiquru olan heç bir şahmatçı uda bilməz. Bundan başqa, mister Cim Simpkins, bizim oyunumuz hələ… bitməyib.

– Eləmi güman edirsiniz? Bu qandal sizi hələ sakitləşdirməyib? – deyə xəfiyyə Qatlinqin sol əlini çarpayının metal milinə bağlamış yüngül, lakin möhkəm qandala toxundu.

– Siz dahi adamların çoxu kimi sadəlövhsünüz. Məgər qandal məntiqi sübutdur? Amma gəlin fəlsəfəyə girişməyək.

– Və oyunumuza qayıdaq. Mən revanş tələb edirəm, – Simpkins sözünü tamamladı.

– Çətin ki bunu edə bilək. Yırğalanma güclənir, biz oyunu bitirməzdən əvvəl fiqurları qarışdıra bilər.

– Bunu da məcazi mənada başa düşək? – Simpkins fiqurları düzə-düzə soruşdu.

– Necə istəyirsiniz, elə də başa düşün.

– Hə, yırğalanma xeyli güclənib, – deyə o, bir gediş etdi.

Kayutun içi isti və boğanaq idi. O, su xəttindən aşağıda, güclü ürək kimi döyünüb yaxın kayutların divarlarını silkələyən və ritmik səslə dolduran maşın şöbəsinin yaxınlığında yerləşirdi. Oyunçular şahmat taxtasının tarazlığını saxlamağa çalışaraq sükuta qərq olmuşdular.

Yırğalanma getdikcə güclənirdi. Tufan əməlli-başlı qızışmışdı. Paroxod sol böyrü üstə çökür, yavaş-yavaş qalxır, sonra yenidən çökürdü. Elə bil sərxoş olmuşdu.

Fiqurlar dağıldı. Simpkins döşəməyə yıxıldı. Qatlinqi qandal saxladı, amma “bilərzik” olan qolu biləkdən bərk dartıldı.

Simpkins deyinə-deyinə döşəməyə oturdu.

– Bura möhkəmdir, bilirsiniz, Qatlinq, mənim halım pisdir… səbəbi… dəniz xəstəliyidir. Ömrümdə belə güclü yırğalanma ilə rastlaşmamışam. Uzanıram. Amma… əgər halım pisləşərsə, siz qaçmazsınız ki?

– Mütləq, – Qatlinq taxtda yerini rahatlayıb cavab verdi. – Qandalı qırıb qaçacam… özümü dalğaların qoynuna atacağam. Köpəkbalıqlarının əhatəsində olmağı üstün tuturam…

– Zarafat edirsiniz, Qatlinq, – Simpkins sürünə-sürünə taxta çatdı, ufuldaya-ufuldaya uzandı. Heç yerini rahatlamağa macal tapmamış bütün paroxodu lərzəyə gətirən güclü təkan onu çarpayıdan bir də yerə atdı. Haradasa nəsə çartıldayır, cingildəyir, guruldayır, uğuldayırdı. Yuxarıdan eşidilən çığırtılar və ayaq səsləri bu səs-küyü batırdı, qəfildən hamını yuxarı səsləyən həyəcan siqnalı eşidildi.

Simkins yorğunluq və zəifliyini dəf edib divardan tuta-tuta qapıya tərəf getdi. O, bərk qorxmuşdu, amma bunu yoldaşından gizləməyə çalışırdı.

– Qatlinq! Orada nəsə olub. Mən baxmağa gedirəm. Bağışlayın, amma gərək sizi burada bağlayam, – Simpkins qışqırdı.

Qatlinq xəfiyyəyə nifrətlə baxıb cavab vermədi.

Yırğalanma davam edirdi, hətta belə bir yırğalanmada da paroxodun burun hissəsindən yavaş-yavaş batdığını hiss etmək olurdu.

Bir neçə dəqiqə sonra Simpkins qapının ağzında göründü. Plaşından su axırdı. Xəfiyyənin üzü artıq gizlətmək istəmədiyi dəhşətdən tanınmaz hala düşmüşdü.

– Qəza… Batırıq… Paroxod xəsarət alıb… Hərçənd heç kəs dəqiq heç nə bilmir… Qayıqları hazırlayırlar… xilasedici kəmərləri geyinmək əmri verilib… Amma hələ heç kəsi qayığa minməyə qoymurlar… Deyirlər, gəminin yüngül arakəsmələri var, əgər bir çarə tapsalar, bəlkə də, batmayacaq… Sərnişinlər isə onları qayıqlara buraxmayan matroslarla dalaşırlar. Bəs mənə, mənə nə etməyi əmr edirsiniz? – Qatlinqin üstünə elə bir tərzdə atılıb çığırdı ki, elə bil bütün olanların günahkarı o idi. – Bəs indi mən neyləyim? Canımı qurtarım, yoxsa sizə göz qoyum? Biz ayrı-ayrı qayıqlara düşə bilərik, yəqin ki, siz də qaçacaqsınız.

– Bəs bu sizi sakitləşdirmir? – Qatlinq əlindəki qandalı göstərib istehza ilə soruşdu.

– Lənət şeytana, mən sizinlə qala bilmərəm axı.

– Bir sözlə, siz özünüzü, məni və mənim tutulmağım üçün sizə söz verilən on min dolları xilas etmək istəyirsiniz? Bu çətin vəziyyətinizə acıyıram, amma heç bir köməklik göstərə bilmərəm.

– Bilərsiniz, bilərsiniz… Qulaq asın, əzizim, – Simpkinsin səsində yaltaqlıq duyuldu, özü sədəqə istəyən dilənçi kimi büzüşdü, – söz verin… bircə söz verin ki, sahilə çıxan kimi qaçmayacaqsınız, mən bu dəqiqə qolunuzdakı qandalı açıb çıxardım… bircə söz verin. Sizə inanıram.

– Etibarınız üçün sağ olun. Amma heç bir söz verə bilmərəm. Elə ilk fürsət düşən kimi aradan çıxacağam. Buna söz verə bilərəm.

– O!.. Bir buna baxın! Bəs mən sizi burda qoyub getsəm, tərsin biri tərs, onda necə? – Simpkins cavab gözləmədən qapıya tərəf yüyürdü. Divarlardan yapışa-yapışa, yıxıla-yıxıla dik pilləkənlə qövsvarı fənərlərlə işıqlanmış göyərtəyə çıxdı. Dərhal da tufanlı küləyin oyan-buyana səpələdiyi yağışa düşdü. Gəminin dal tərəfi su üzərində dayanmış, burun hissəsi suya batmışdı. Simpkins göyərtəyə baxıb gördü ki, hələ bir neçə dəqiqə bundan əvvəl mövcud olan nizam-intizam özünüqoruma instinkti adlanan ibtidai, heyvani hissin təsiri altında aradan qalxıb. Hələ dünən qadınlara nəvaziş dolu maraqla xırda qulluq göstərən qəşəng geyimli kişilər bu qadınları tapdalayıb keçir, yumruqları ilə qayıqlara yol açırdılar. Ən güclü olan qalib gəlirdi. Həyəcan siqnalının səsi ağlını itirmiş ikiayaqlı heyvan sürüsünün qeyri-insani bağırtılarına qarışmışdı. Ətrafda tapdanmış cəsədlər, parçalanmış meyitlər, cırıq-cırıq olmuş paltarlar gözə dəyirdi.

Simpkins başını itirdi, isti qan beyninə vurdu. Elə bir an gəldi ki, özü də döyüşə girməyə hazırlaşdı. Ancaq on min dollar haqqında, hətta belə bir vəziyyətdə, bir anlıq peyda olmuş fikir onu saxladı. Pilləkənlə başıaşağı kayuta diyirləndi, qapının ağzında sürüşüb yıxıldı, sürünə-sürünə taxtlara çatıb dinməzcə, əlləri əsə-əsə qandalı açmağa başladı.

– Yuxarı! – xəfiyyə Qatlinqi qabağa buraxıb ardınca getdi.

Onlar göyərtəyə çıxanda Simpkins acizanə bir quduzluqla çığırdı: göyərtə boş idi. İllüminatorların işıqları ilə işıqlanmış nəhəng dalğaların üzərində adamla dolu sonuncu qayıqlar görünürdü. Onlara üzüb çatmaq barədə heç düşünməyə də dəyməzdi.

Batanlar əlləriylə qayıqların kənarından yapışmışdılar. Qayıqlardan bədbəxtlərin başına bıçaq, yumruq, avar zərbələri, tapança güllələri enir, zavallılar dalğalara qərq olurdular.

– Hamısı sizin üzünüzdən oldu! – Simpkins yumruqlarını Qatlinqin burnunun qabağında silkələyib qışqırdı.

Amma Qatlinq xəfiyyəyə məhəl qoymadan göyərtənin qırağına yaxınlaşıb diqqətlə aşağı baxdı. Paroxodun düz yanında dalğalar bir qadın bədənini yırğalayırdı. O, son gücünü toplayıb əllərini uzadır, dalğalar onu paroxoda tərəf gətirəndə əbəs yerə dəmir üzlükdən yapışmağa çalışırdı.

Qatlinq plaşını cıxarıb suya tullandı.

– Siz qaçmaq istəyirsiniz? Buna görə cavab verəcəksiniz. – O, tapançanı çıxarıb Qatlinqin başına tuşladı. – Siz paroxoddan uzaqlaşmağa cəhd edən kimi atəş açacağam.

– Səfeh-səfeh danışmayın, tez olun burazın ucunu sallayın, axmağın biri axmaq! – deyə Qatlinq artıq huşunu itirməkdə olan batan qadının əlindən tutub qışqırdı.

– Hələ bir əmr də verir, – xəfiyyə burazın ucunu bacarıqsız bir surətdə sallaya-sallaya çığırdı. – Xidməti borcunu yerinə yetirən zaman vəzifəli şəxsi təhqir edir!

Viviana Kinqman kayutda özünə gəldi. O, dərindən nəfəs alıb gözlərini açdı.

Simpkins ədəblə salamlaşdı:

– İcazənizlə özümü təqdim edim: agent Cim Simpkins. Bu isə, necə deyərlər, mənim himayəm altında olan mister Recinald Qatlinqdir…

Kinqman agentin və cinayətkarın yanında özünü necə aparacağını bilmirdi. Milyarder qızı Kinqman bu adamların mühitində qalmalı idi. Üstəlik də, onu xilas etdiyi üçün onlardan birinə borcludur, gərək ona təşəkkür etsin. Bəs cinayətkara əl uzatsınmı? Yox, yox! Xoşbəxtlikdən hələ çox zəifdir, əlini tərpədə bilmir… Əlbəttə ki, bilmir. O, əlini qaldırmadan tərpətdi və zəif səslə dedi:

– Mənim həyatımı xilas etdiyiniz üçün sizə təşəkkür edirəm.

– Bu hər birimizin borcudur, – Qatlinq əsla lovğalanmadan cavab verdi. – İndi isə sizə dincəlmək lazımdır. Rahat ola bilərsiniz: paroxod suda yaxşı dayanıb, batmayacaq. – Simpkinsin qolundan tutub: – Gedək, – dedi.

– Siz hansı əsasla mənə əmr verməyə başlamısınız? – xəfiyyə deyindi, ancaq Qatlinqin ardınca getdi. – Unutmayın ki, siz həbs olunmusunuz və mən hər dəqiqə qanuna əsaslanaraq sizi qandallaya və azadlıqdan məhrum edə bilərəm.

Qatlinq Simpkinsə lap yaxınlaşıb sakit, ancaq qəti səslə dedi:

– Qulaq asın, Simpkins, əgər ağlınıza gələni danışmaqdan əl çəkməsəniz, mən bax beləcə, boynunuzun ardından tutub sizi bu avtomatik tapançanızla bir yerdə kor pişik balası kimi suya atacağam. Özünüz də, tapançanız da məni cana doydurub. Anlayırsınız? Bu saat silahınızı cibinizə qoyub ardımca gəlin. Biz miss üçün səhər yeməyi hazırlamalı və bir şüşə yaxşı şərab tapmalıyıq.

– Lənət şeytana! Siz məni qulluqçu, ya aşpazmı eləmək istəyirsiniz? Bəlkə, bir onun ayaqqabılarını təmizləyib iynə-sancaq da gətirim?

– Mən istəyirəm ki, siz az danışıb çox iş görəsiniz. Di çevrilin görüm!

Su səhrasında

– Mister Qatlinq, deyə bilərsinizmi, gəmi niyə batmayıb? – Qatlinqlə birlikdə başdan-başa səhər günəşinə qərq olmuş göyərtədə oturan miss Kinqman soruşdu. Ətrafda göz işlədikcə okeanın zümrüdü səhraya bənzəyən səthi uzanıb gedirdi.

– Müasir okean gəmiləri, – Qatlinq cavab verdi, – daxili arakəsmələr, yaxud divarlarla təchiz olunub. Gəmi deşilərkən su onun bir hissəsinə dolur, içəri çox gedə bilmir. Əgər dağıntı elə də böyük deyilsə, gəmi suyun üzündə hətta böyük deşiklərlə də dayana bilir.

– Bəs niyə sərnişinlər paroxodu tərk etdilər?

– Heç kəs paroxodun suyun səthində dayana bilmək üçün davam gətirəcəyini deyə bilməzdi. Baxın, kil¹ suya batıb. Dal tərəf o qədər yuxarı qalxıb ki, vintlərin ağzı görünür. Göyərtə okean səthindən, demək olar, otuz dərəcə bucaq altında əyilib. Bu dikdirdə gəzmək elə də rahat deyil, amma bu, hər halda, suda çapalamaqdan yaxşıdır. Biz hələ yaxşı qurtarmışıq. Paroxodda böyük ərzaq və su ehtiyatı var. Əgər dəniz yollarından çox yayınmamışıqsa, bir gəmi rastımıza çıxıb bizi götürər.

Ancaq günlər ötür, mavi səhra isə əvvəlki kimi ölü olaraq qalırdı. Simpkins gözlərini zilləyib uzaqlara baxırdı.

Yeknəsəq günlər bir-birini əvəz edirdi.

Miss Kinqman çox tezliklə ev sahibəliyi etməyə başladı. O, mətbəxdə vurnuxur, alt paltarlarını yuyur, yemək otağında və “salon”da – kiçik kayutda səliqə-sahman yaradırdı. Onlar yatmazdan əvvəl axşamı burada keçirməyi xoşlayırdılar.

Yeni, onun üçün yad olan cəmiyyətdə özünü necə aparacağı barədə çətin sual elə bil öz-özünə həll olunurdu. O, Simpkinsə mehribanlıqla və istehzayla yanaşırdı, Qatlinqlə isə sadə dostluq münasibəti qurmuşdu. Bundan başqa, Qatlinq onu öz taleyinin və təbiətinin müəmmalı olmasıyla maraqlandırırdı. O, ədəb gözləyərək heç vaxt Qatlinqdən keçmişi barədə soruşmamışdı, nə də Simpkinsin bu haqda danışmasına yol vermirdi, hərçənd Simpkins dəfələrlə Qatlinqin yanında onun dəhşətli “cinayəti” barədə söz açmaq istəmişdi.

Onlar kiçik təsərrüfat işlərini bitirib axşamlar, günəş batan vaxtlarda həvəslə söhbətləşirdilər. Simpkins öz gözətçi qülləsində vurnuxur, xilas olmağın, özünün peşəkarlıq qələbəsinin və söz verilmiş mükafatın müjdəçisi ola biləcək paroxod tüstüsünü axtarırdı.

Miss Kinqman bu ünsiyyətdən həmsöhbətinin təhsilli, ədəbli və tərbiyəli olduğu qənaətinə gəlmişdi. Hazırcavab miss Kinqmanla söhbət aparmaq, görünür, Qatlinqə də böyük ləzzət verirdi. Miss Kinqman Avropaya səyahətini xatırlayır və gördükləri yerlərin maraqlı cəhətlərini söyləyib onu güldürürdü.

– İsveçrə? Bu, turistlər üçün dağ otlağıdır. Mən özüm bütün dünyanı gəzmişəm, amma quyruq əvəzinə soraq kitabçası gəzdirən bu ikiayaqlı otyeyənlərdən zəhləm gedir.

Vezuvi? Cırtdanın biri ucuz siqaret tüstülədib özündən dəm vurur. Siz Kolorado dağ silsiləsini görmüsünüz? Xes Pik, Lone Pik, Aranxo Pik – dağ bax bunlardır. Hələ 8800 metr hündürlüyü olan Everest kimi nəhəngləri demirəm. Vezuvi onlarla müqayisədə küçükdür.

Venesiya? Orada yalnız qurbağalar yaşaya bilər. Qayıqçı məni əsas kanalla aparıb malları, bütün bu sarayları, heykəlləri, nəmişlikdən yaşıllaşmış digər gözəllikləri və irigözlü ingilis qızlarını göstərmək istədi. Amma mən göstəriş verdim ki, o məni kiçik kanalların biriylə aparsın, bilmirəm düz dedim, ya yox, ancaq qayıqçı məni başa düşdü, bir də göstəriş verəndən sonra qayığı həvəssiz-həvəssiz dar kanallardan birinə yönəltdi. Mən venesiyalıların özlərinin necə yaşadıqlarını bilmək istəyirdim. Bu, dəhşətdir. Kanallar elə ensizdir ki, üzbəüz qonşuna əl verə bilərsən. Kanalların suyu kif iylənir, suyun üzərində isə portağal qabıqları və pəncərələrdən atılan hər cür zir-zibil üzür. Bu daşlı dərələrə heç zaman gün düşmür. Hələ uşaqları demirəm, zavallı uşaqlar! Oynamağa yerləri yoxdur. Bu solğunbənizli, raxitli uşaqlar çirkli kanala yıxılmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalaraq pəncərələrin qabağında oturur və uşaqlara məxsus olmayan bir həsrətlə gəlib-keçən qayıqlara baxırlar. Mən heç onların yeriyə bildiklərinə də inanmıram.

– Bəs İtaliyada xoşunuza gələn nə oldu?

Bu zaman söhbət ən gözlənilməz bir tərzdə kəsildi:

– Əllər yuxarı!

Onlar geri baxıb qarşılarında tapançanı Qatlinqin sinəsinə tuşlamış Simpkinsi gördülər.

Xəfiyyə artıq çoxdan idi ki, onların söhbətinə qulaq asır, gözləyirdi görsün, Qatlinq öz cinayəti barədə söz açacaqmı. Söhbətin məsumluğuna əmin olan Simpkins yeni rolda – “cinayətlərin qarşısını alan” rolunda çıxış etməyi qərara almışdı.

– Miss Kinqman, – o, qızğınlıqla sözə başladı, – mənim xidməti vəzifəm və namuslu adam kimi borcum sizi təhlükədən xəbərdar etməkdir. Mən daha bu söhbətlərin təklikdə aparılmasına yol verə bilmərəm. Miss Kinqman, sizi xəbərdar etməliyəm ki, Qatlinq təhlükəli cinayətkardır. Hər şeydən əvvəl də siz qadınlar üçün təhlükəlidir. O, şirin sözləri ilə gənc bir qadını tora salaraq öldürüb. Öldürüb və qaçıb, amma mən, Cim Simpkins onu ələ keçirmişəm, – o sözünü bitirib qürurla dediklərinin necə təsir göstərdiyinə baxdı.

Təsirin onun gözlədiyi kimi alındığını demək olmazdı.

Miss Kinqman, doğrudan da, pərt olmuş, həyəcanlanmış və təhqir edilmişdi, ancaq buna səbəb Simpkinsin sözləri yox, onun qəflətən və kobudluqla müdaxilə etməsi idi.

Recinald Qatlinq isə qətldə ifşa olunmuş cinayətkara qətiyyən oxşamırdı. O, adi bir sakitliklə Simpkinsə yanaşdı. Lüləyin ona tərəf tuşlanmasına baxmayaraq qısa mübarizədən sonra tapançanı Simpkinsin əlindən alıb bir tərəfə atdı və sakitcə dedi:

– Belə görürəm, sizə bəzi adamların məni elektrik stulunda oturmuş görüb həzz alması üçün söz verilən on min dollar da azlıq edir! Yalnız xanımın burada olması məni sizinlə layiqincə hesablaşmaq fikrindən daşındırır!

Mübahisəyə miss Kinqman son qoydu.

– Sözü mənə verin, – onlara yaxınlaşıb dedi və daha çox Simpkinsə müraciət etdi, – bir də belə səhnələr təkrarlanmasın. Mən sarıdan narahat olmayın, mister Simpkins, mənim himayəyə ehtiyacım yoxdur. Öz haqq-hesablarınızı ayağımız torpağa dəyənədək bir kənara qoyun. Biz burada üç nəfərik, ucsuz-bucaqsız okeanın ortasında üçcə nəfər. Kim bilir, qarşıda bizi nələr gözləyir? Bəlkə, bizlərdən biri təhlükə anında başqası üçün gərək olacaq? Günəş batıb, havada nəmişlik artır. Dağılışmaq vaxtıdır. Gecəniz xeyrə qalsın!

Hər biri öz kayutuna getdi.