Δεν επιτρέπεται η ολική ή μερική αναπαραγωγή αυτού του βιβλίου, ούτε η ενσωμάτωσή του σε ένα σύστημα υπολογιστή, ούτε η μετάδοσή του σε οποιαδήποτε μορφή ή με οποιοδήποτε μέσο, είτε ηλεκτρονικό, μηχανικό, με φωτοτυπία, με εγγραφή ή άλλα μέσα, χωρίς προηγούμενη άδεια και γραπτώς από τον συντάκτη. Η παραβίαση των προαναφερθέντων δικαιωμάτων μπορεί να συνιστά έγκλημα κατά της πνευματικής ιδιοκτησίας (άρθρο 270 και μετά του Ποινικού Κώδικα).

Επικοινωνήστε με το CEDRO (Ισπανικό Κέντρο για τα δικαιώματα αναπαραγωγής) εάν θέλετε να φωτοτυπήσετε ή να σαρώσετε οποιοδήποτε κομμάτι αυτής της εργασίας. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το CEDRO μέσω του διαδικτύου www.conlicencia.com ή τηλεφωνικά στο 91 702 19 70/93 272 04 47.

Εισαγωγή

Μιλάς για την ευτυχία και την κάνεις με την ψευδαίσθηση του στόχου ζωής κάτι το πολύ επιθυμητό και ταυτόχρονα εφήμερο, τουλάχιστον όταν σκέφτεσαι την εξιδανικευμένη ευτυχία που ξεπουλιέται μέσω του εμπορίου, της τηλεόρασης ή του ραδιοφώνου, ωστόσο η ευτυχία είναι κάτι παραπάνω από το να αγγίξεις τον επιθυμητό στόχοˑ είναι μια καθημερινή εργασία για να διατηρήσεις αυτή την κατάσταση, ειδάλλως σε τι εξυπηρετεί να αγγίξεις την ευτυχία εάν ύστερα χαθεί;

Σε αυτό το βιβλίο θα παρουσιαστούν οι πιο πρόσφατες έρευνες σχετικά με την ευτυχία, τι είναι και πως επιτυγχάνεται, αυτό που συμβαίνει όταν δεν κατακτιέται και όταν εμφανίζονται τα εμπόδια, οι φραγμοί για να αποκτηθεί.

Όλο παρουσιασμένο με τρόπο καθαρό και απλό για να προσφέρει μια εμπειρία που εμπλουτίζει και μπορεί να βοηθήσει στην προσωπική αναζήτηση της επίτευξης της ευτυχίας: της πραγματικής, της δυνητικής και της εφικτής και περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ανθεκτικής.

Στους γονείς μου.

Εισαγωγή

Κεφάλαιο 1^ο- Το συναίσθημα της ευτυχίας.

Κεφάλαιο 2- Ανακαλύπτοντας την ευτυχία

Κεφάλαιο 3- Νευρικές βάσεις της ευτυχίας

Κεφάλαιο 4- Προς αναζήτηση της ευτυχίας

Κεφάλαιο 5^ο- Τα πλεονεκτήματα της ευτυχίας.

Κεφάλαιο 6- Όταν η ευτυχία δεν έρχεται

Κεφάλαιο 1^ο- Το συναίσθημα της ευτυχίας.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρεις σχετικά με την ευτυχία είναι ότι είναι ένα συναίσθημα και λαμβάνοντας επίσης υπόψιν ότι τα συναισθήματα είναι μέρος της ζωής μας, συνειδητά ή όχι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Είναι παρόντα σε κάθε μία από τις πράξεις και τις αποφάσεις που παίρνονται, γι΄αυτό είναι σημαντική η μελέτη τους. Ανάμεσα στις θεωρίες σχετικά με τα συναισθήματα υπάρχουν δύο κυρίαρχες, εκείνες που τα θεωρούν ως μια έννοια μονοσήμαντη και αναπόσπαστη η οποία επεκτείνεται αδιάκοπα από τα θετικά συναισθήματα ως τα αρνητικά και εκείνες που τα θεωρούν ως μια έννοια πολυδιάστατη, αποτελούμενη από στοιχεία γνωστικά, συμπεριφοριστικά και φυσιολογικά. Το συναίσθημα μπορεί να θεωρηθεί ως μια ιδιαίτερη κατάσταση του υποκειμένου που του επιτρέπει να αντιλαμβάνεται και να ανταποκρίνεται στο περιβάλλον(τύπος διέγερσης). Απλουστεύοντας, θα μπορούσαν να θεωρηθούν τρεις πιθανές καταστάσεις, η θετική(τέρψη και ευτυχία), η ουδέτερη(αδιαφορία) και η αρνητική (θλίψη, λύπη ή δυστυχία). Θα μπορούσε κατά συνέπεια με έναν τρόπο να αντιληφθεί και να ανταποκριθεί μπροστά στο περιβάλλον. Όταν αυτή η κατάσταση γίνεται χρόνια, θεωρείται ως τρόπος συμπεριφοράς, δηλαδή το άτομο το προσαρμόζει στον συνηθισμένο τρόπο που έχει για να ανταποκρίνεται μπροστά σε ένα ερέθσιμα εσωτερικό ή εξωτερικό. Όταν οι συναισθηματικές καταστάσεις οι οποίες γίνονται χρόνιες συγχέονται, εμφανίζονται ασυνήθιστες αποκλίσεις της συναισθηματικής διεργασίας, που καταλήγουν στην εμφάνιση αγχώδη ή φοβικών καταστάσεων μέχρι παθήσεων όπως η γενικευμένη νευρικότητα ή η έντονη κατάθλιψη. Μια άλλη προσέγγιση του συναισθήματος έχει αξιολογηθεί ως μια προσαρμοστική διαδικασία γνωστικής αντίδρασης, φυσιολογική και συμπεριφορική μπροστά σε ένα περιβαλλοντικό ερέθισμα, ή εσωτερικό που μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό, επομένως μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι το συναίσθημα επιδρά τόσο στις σκέψεις όσο στον οργανισμό και την συμπεριφορά. Η διεργασία του συναισθήματος μπορεί να διαχωριστεί σε δύο μέρη: την αντιληπτική ικανότητα και την συναισθηματική εμπειρία. Η πρώτη προϋποθέτει μια στοιχειώδη γνωστική διαδικασία κατά την οποία διακρίνεται και αξιολογείται το συναισθηματικό κίνητρο, την ώρα που στην δεύτερη απαιτείται μια υψηλού επιπέδου γνωστική διαδικασία κατά την οποία συγκεκριμενοποιείται αυτό που γίνεται αντιληπτό και ερμηνεύεται βασισμένο σε προηγούμενες εμπειρίες.

Αυτές φαίνεται να είναι ανεξάρτητες διεργασίες, συνεπώς η διεργασία της συναισθηματικής αντιληπτικής ικανότητας μπορεί σε μικρό βαθμό να εμπεριέχει μια συναισθηματική εμπειρία. Επανεξετάζοντας την σχέση ανάμεσα στην γνωστική λειτουργία και το συναίσθημα, υπάρχουν τρεις βασικές θέσεις που έχουν υιοθετηθεί:

- Από την μία πλευρά υπάρχουν οι συγγραφείς οι οποίοι υπερασπίζονται τη θεωρία σύμφωνα με την οποία σε κρίσιμες περιστάσεις τα συναισθήματα ακινητοποιούν και ακυρώνουν την γνωστική λειτουργία, εκπληρώνοντας με ακρίβεια την συναισθηματική δυνατότητα και ικανότητα, συμπεριφορά που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φυλή, σε αντίθεση με την απλή μαθηματική διεργασία ή με το είδος των πληροφοριών που εμφανίζονται σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή.

-Η αντίθετη πλευρά υποστηρίζει τη θέση σύμφωνα με την οποία το ανθρώπινο γένος διαφοροποιείται από τα ζώα εξαιτίας ανώτερων διανοητικών διεργασιών, υποβιβάζοντας τα συναισθήματα και θεωρώντας τα δεύτερη σημασίας διεργασίες, παράλογα και σχεδόν πάντα αμφιλεγόμενα, ακριβώς όπως στα ζώα.

-Μια τρίτη θέση θα μπορούσε να είναι εκείνη η οποία λαμβάνει υπόψιν της και τις δύο διανοητικές διεργασίες ταυτόχρονα ως ανεξάρτητες αλλά και ως διεργασίες οι οποίες κάτω από καίριας σημασίας περιστάσεις, συνεργάζονται.

Η ύπαρξη του συναισθηματικού κύκλου αντιλιπτικός-μνημονικός στον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι διεξοδικώς σύμφωνος, στον οποίο η αμυγδαλή έχει καίριας σημασίας ρόλο καθώς καταγράφει τα γεγονότα των συναισθηματικών κινήτρων. Έτσι, οι πληροφορίες με συναισθηματικό περιεχόμενο έχουν ιδιαιτέρως περισσότερες πιθανότητες να είναι καλύτερα αποθηκευμένες και πιο εύκολα ανακτώμενες μπροστά σε μία πληροφορία με ουδέτερο περιεχόμενο.

Η διευρυμένη σύνδεση ανάμεσα στην αμυγδαλή και στις ασυνήθιστα ορατές περιοχές και στον ιππόκαμπο, επιτρέπει στην αμυγδαλή να προσαρμόζει την λειτουργία της και να απλοποιεί τις αντιληπτικές και μνημονικές εργασίες σε αυτές τις περιοχές.

Εκτός αυτού, υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν πως η συναισθηματική εκμάθηση που συνδέεται με την αμυγδαλή είναι προσωρινά περιορισμένη, και οι ακόλουθες επιδράσεις πάνω στη μνήμη θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα της συμβολής άλλων περιοχών του εγκεφάλου, όπως ο κογχομετωπιαίος φλοιός.

Όπως ειπώθηκε προηγουμένως, είμαστε μπροστά σε μια κυκλική συναισθηματική διαδικασία που θα μπορούσε να πάει κόντρα σε μια συγκεκριμένη διανοητική διαδικασία.

Στον συναισθηματικό κύκλο τα κίνητρα φαίνεται να είναι αυτομάτως αναλυμένα με πιο κοφτό και γρήγορο τρόπο, ακολουθώντας μια στρατηγική διάταξης, που αναφέρεται σε μια απλοποιημένη επικοινωνία μα με πληροφορίες μεγάλης βαρύτητας, απαραίτητες για την επιβίωση και την κατάλληλη ανάπτυξη μέσα στον βιολογικό πυρήνα.

Συνεπώς, αυτές οι ικανότητες παράλληλης διεκπεραίωσης εκπροσωπούν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για να επιβιώσουν στο περιβάλλον, δεδομένου ότι επιτρέπεται στο υποκείμενο να αποφύγει απειλές και κινδύνους με άμεσο τρόπο, συμπεριλαμβανομένου προηγουμένως τις πληροφορίες συνειδητά υπολογισμένες στον προμετωπιαίο φλοιό.

Όπως μπορεί να επιβεβαιωθεί, ο κόσμος του συναισθήματος είναι πιο περίπλοκος απ΄ όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Όταν μιλάμε για κομμάτι των συναισθημάτων, εξαρτάται από το πού εστιάζεται η προσοχή μας, για να πούμε ότι λίγο-πολύ υπάρχουν. Έτσι με μια πρώτη προσέγγιση μπορούμε να μιλήσουμε για τρεις εκφράσεις του συναισθήματος:

-Την νευροφυσιολογική, που περιλαμβάνει όλες τις νευρωνικές οδούς και δομές που εμπλέκονται ειδικότερα για κάθε συναίσθημα, περισσότερο από φυσικές ανταποκρίσεις όπως είναι η αγγειοσυστολή, η ταχυκαρδία, η γρήγορη αναπνοή που συνοδεύουν τα συναισθήματα.

-Εκείνη της συμπεριφοράς με την οποία το σώμα μετατρέπεται σε «καθρέφτη» των συναισθημάτων, παρουσιάζοντάς τα με ακούσιο τρόπο μέσω του προσώπου και του υπόλοιπου σώματος, σφίγγοντας ή χαλαρώνοντας τους μύες που μπορούν να παρουσιάσουν εκείνο που αισθανόμαστε, συμπεριλαμβανομένου όταν θέλουμε να το αποκρύψουμε. Με τον ίδιο τρόπο αυτό το κομμάτι μιλάει γι΄ αυτό που θα κάνει ή όχι για να ακολουθήσει αυτό το συναίσθημα, με άλλα λόγια πώς εκφράζονται όλες εκείνες οι διεγερμένες πράξεις στην συμπεριφορά και στον τρόπο που σχετίζονται με τις άλλες.

-Εκείνη η διανοητική που έχει να κάνει κυρίως με το τι φαίνεται με την προσωπική αντιληπτική ικανότητα του συναισθήματος και εκείνη των άλλων, πώς ερμηνεύεται δηλαδή η προσωπική ακολουθία των συναισθημάτων. Ένα πρόβλημα σε αυτή την περιοχή εντοπίζεται στην αλεξιθυμία, η οποία οφείλεται στην ελλιπή συναισθηματική εκπαίδευση, και με την οποία το άτομο είναι ανίκανο να αναγνωρίσει και να ερμηνεύσει με σωστό τρόπο τα ίδια του τα συναισθήματα και εκείνα των άλλων ατόμων.

Κατά συνέπεια η ευτυχία δεν θα είναι μόνο κάτι που περιλαμβάνει μια προσωρινή ψυχική κατάσταση, μα σαν συναίσθημα εμπλέκεται στον τρόπο σκέψης, αίσθησης και δράσης, δηλαδή κάποιος θα αισθάνεται ευτυχισμένος με ολόκληρο τον οργανισμό του.

Μπορούμε επίσης να μιλήσουμε για τα συστατικά του συναισθήματος για να αναφερθούμε στην ποιότητα και τα χαρακτηριστικά τους:

-Θετικά συναισθήματα ενάντια στα αρνητικά, με κυρίαρχα την αγάπη, την ελπίδα, την επιθυμία, την συμπόνια, την ευθυμία σε σχέση με τα αρνητικά, την οργή, το μίσος, την απόγνωση, την θλίψη, χωρίς αμφιβολία η ευτυχία είναι ουσιαστικά και εξ ορισμού ένα θετικό συναίσθημα.

-Συναισθήματα υψηλής και χαμηλής δραστηριοποίησης ανάμεσα στα κυρίαρχα θα ήταν η ευφορία, το μένος, η οργή την ίδια ώρα που ανάμεσα στα δευτερεύοντα θα ήταν η θλίψη, η μελαγχολία και η απάθεια. Η ευτυχία μπορεί να είναι μία από τις πιο γεμάτες εμπειρίες με ένα σημαντικό συστατικό δραστηριοποίησης παρόμοιο με αυτό της ευφορίας.

-Πρωτεύοντα συναισθήματα ενάντια σε δευτερεύοντα θα ήταν ανάμεσα στα πρωτεύοντα ο θυμός, η ευθυμία, ο φόβος και η θλίψη την ίδια ώρα που ανάμεσα στα δευτερεύοντα θα ήταν ή αγάπη, η έκπληξη, η ντροπή και η απέχθεια. Όταν κάποιος σκέφτεται την ευτυχία, μπορεί να πιστέψει ότι αναφέρεται ως κάτι «πρωτεύον» και βασικά για ένα άτομο, μα στην πραγματικότητα αναφέρεται περισσότερο σε ένα δευτερεύον συναίσθημα, όπως εκείνο της αγάπης.

Για τον Χουάν Ροφ, πατέρα της ψυχοσωματικής ιατρικής, όταν κάποιος είναι ευτυχισμένος ενεργοποιεί τμήματα τόσο σημαντικά όσο είναι η μνήμη, δημιουργώντας όμορφες, στιγμιαίες αναμνήσεις. Εκφράζεται και μοιράζεται λεκτικά με εκείνους που έχει γύρω του, βελτιώνει την μυϊκή του οξύτητα, και αισθανόμαστε με ευκολία, ικανοποιημένοι αυτή τη στιγμή.

Όμως, εάν υπάρχει μια μυϊκή ομάδα που εκφράζει το συναίσθημα και την ευτυχία με χειροπιαστές αποδείξεις, αυτή είναι του προσώπου, η οποία είναι η καλύτερη για να το εκφράσει.

Το πρόσωπο και οι εκφράσεις του μετατρέπονται σε ένα σημαντικό στοιχείο που εξυπηρετεί στο να εκφράσουμε συναισθήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να αναγνωριστούν από τους άλλους, γι΄αυτό και τα μωρά δίνουν την περισσότερη προσοχή τους στα πρόσωπα σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ερέθισμα, και έτσι επιβεβαιώνεται η προδιάθεσή τους να αναλύουν τα πρόσωπα.

Το πρόσωπο έχει περισσότερους από τριάντα μύες οι οποίοι χειρίζονται από τα νεύρα του κεφαλιού, όπως το προσωπικό, το οφθαλμοκινητικό, το τροχιλιακό, το τρίδυμο, από το οποίο ο εγκέφαλος λαμβάνει ιδιοδεκτικές πληροφορίες που εξυπηρετούν για να αναγνωρίσει τα συναισθήματα την ίδια στιγμή που ενεργοποιεί το μυϊκό σύστημα για να τα εκφράσει.

Παρά το γεγονός ότι έχουν αναγνωριστεί μερικά μοντέλα έκφρασης των συναισθημάτων, φαίνεται ότι υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι κοινωνικής εκμάθησης των ίδιων, για τον λόγο ότι βάση πολυπολιτισμικών σπουδών, σύμφωνα με τις ρίζες του καθένα μας όπου συναντάται το συναίσθημα, μπορεί να εκφραστεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Μα ανεξάρτητα από τα παραπάνω, σχεδόν όλοι αναγνωρίζουν αυτές τις συνδέσεις για το αίσθημα της ευτυχίας:

-Στάση του σώματος προς τα πίσω και προς τα πάνω, σηκωμένα μάγουλα, ρυτίδες στο κάτω βλέφαρο, ρυτίδες στο «πόδι της πάπιας», πτυχώσεις γύρω από τη μύτη και το στόμα.

Η σημασία του συναισθηματικού κόσμου που παίζει έναν αντικειμενικό ρόλο στο πώς αισθανόμαστε, είναι περισσότερο ένα απλό αντανακλαστικό του ίδιου μας του εαυτού, μιας που τα αρνητικά συναισθήματα όταν έρθουν, αρκούν για να μας αρρωστήσουν όταν εκείνα παραλύουν.

Τα εσωτερικά συναισθήματα ενεργοποίησης όπως εκείνο της ευφορίας, της οργής διεγείρουν πολύ τον οργανισμό, τροποποιώντας το βασικό επίπεδό χαλάρωσής του, κάνοντάς τον να σκέφτεται και να συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο απ΄ ότι θα έκανε συνήθως. Με τον ίδιο τρόπο τα αισθήματα της απενεργοποίησης όπως ο πόνος ή η θλίψη μειώνουν την δραστηριότητα του οργανισμού, τροποποιώντας τις σκέψεις και την συμπεριφορά.

Τροποποιήσεις στην ενεργητικότητα ή την παθητικότητα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στα επίπεδα του άγχους, της αναπνοής, του φόβου και της μυϊκής οξύτητας, τα οποία με τη σειρά τους έχουν επίδραση στον κύκλο του ύπνου ή στο ανοσοποιητικό σύστημα, μεταξύ άλλων. Γι΄αυτό, όσον αφορά κάτι με παροδική διάρκεια δεν θα έχει μεγάλες συνέπειες, όμως εάν αυτά τα συναισθήματα παραμείνουν για μεγαλύτερο διάστημα μπορούν να προκαλέσουν ψυχοσωματικά προβλήματα.

Έτσι, μια κατάσταση ψυχολογικού πόνου ή κατάθλιψης, μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για τυπικές αγχώδης καταστάσεις, που φυσιολογικά θα χαρακτηρίζονταν από μια κατάσταση πτώσης, πολύ κοντά σε αυτή της μελαγχολίας με αναπνοή βιαστική και αργή, υπερευαισθησία στα εξωτερικά ερεθίσματα, όπως το φως, οι ήχοι αλλά και ο πόνος, κάνοντάς μας να τα αισθανόμαστε πιο έντονα, δηλαδή πιο ευαίσθητους σε οποιοδήποτε πιο επιθετικό εξωτερικό ερέθισμα. Χάνεται επίσης το ενδιαφέρον για οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα, προβάλλοντας ένα μυϊκό τόνο παρηκμασμένο και υποτονικό.

Ο ύπνος αναισθητοποιείται από τα αισθήματα της ενοχής και της ματαιότητας που συνοδεύουν τέτοιες καταστάσεις, με αναμνήσεις που αφορούν τις καταστάσεις που ενεργοποίησαν αυτόν τον πόνο ή την κατάθλιψη, με μια «νοητική επανάληψη», επαναλαμβάνουν, δηλαδή, ξανά και ξανά τις ίδιες αρνητικές σκέψεις. Όλο αυτό δεν επιτρέπει σε κάποιον να κοιμηθεί καλά, επηρεάζοντας την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου και εκτός των άλλων μειώνει την λειτουργεία του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο δεν μπορεί να αντιληφθεί τις λειτουργίες του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σε περιπτώσεις έχει πολύ μεγάλη διάρκεια, θα εμπλέξει όλα τα μέρη του οργανισμού αρχίζοντας από το ανοσοποιητικό σύστημα. Ένα συναίσθημα ενεργοποίησης όπως αυτό της ευφορίας ή της οργής θα εκφραστεί με υψηλά ποσοστά άγχους, το οποίο θα μετασχηματιστεί σε μια λανθάνουσα πνευματική διαύγεια, η οποία μεταφράζεται σε «τώρα καταλαβαίνω τα πάντα» και που κάνει το άτομο να πάρει οποιαδήποτε απόφαση χωρίς να κάνει λάθος. Σε αυτές τις καταστάσεις δημιουργείται υπεραερισμός, αυξάνονται τα ποσοστά του οξυγόνου στο αίμα, με μια συνεχώς αυξανόμενη και βιαστική αναπνοή και τότε είναι που πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή: χάνονται πολλές πληροφορίες οι οποίες υπό φυσιολογικές ψυχικές συνθήκες μπορούν να αποδειχτούν ενδιαφέρουσες. Απομακρύνεται όλο αυτό που δεν είναι ο «πραγματικός στόχος» με ελάττωση της ευαισθησίας στον πόνο, τόσο σωματικό όσο και ψυχολογικό και μια υπερδιέγερση στην μυϊκή οξύτητα, εκείνη που δίνει χώρο στο να μην «ακινητοποιείται» και πρέπει συνεπώς να είναι σε θέση να κινείται από το ένα μέρος στο άλλο.

You have finished the free preview. Would you like to read more?

Other books by this author

Text

Paul Valent

Στρες Και Τραύμα Σε Καιρό Πανδημίας

Η Ψυχολογία Της Ευτυχίας.

Κεφάλαιο 1ο- Το συναίσθημα της ευτυχίας.

People who read this book also read

Other books by this author

Κεφάλαιο 1^ο- Το συναίσθημα της ευτυχίας.